Het histogram is een handige functie die je zowel bij het fotograferen als bij het nawerken kunt gebruiken. Als je weet hoe je hem kunt lezen natuurlijk.. Dat ga ik je vertellen!
Het histogram heb je vast al heel vaak voorbij zien komen, zonder te weten wat het nou precies is. Je kunt hem in het info scherm van je camera vinden, maar ook in Lightroom en in Photoshop. Voor de beeldvorming, dit is een histogram:

Herken je hem al? Het ziet er uit als een vierkantje met allerlei bergen, pieken en dalen. Die vertellen iets over je foto, maar wat?

Donker en licht

Je moet het histogram zien als een grafiek, want dat is ook daadwerkelijk wat het is. Een grafiek waarin het licht van je foto weergegeven staat. Links zijn de donkere tinten, en rechts kun je de lichte tinten vinden. De hoogte van de pieken geeft aan hoe donker of licht je foto is. Een hoge piek links betekent veel licht, een hoge piek rechts betekent weinig licht.

Nu denk je misschien’ ‘Oke, alles leuk en aardig, maar dat kan ik toch zelf ook wel zien aan de foto?’. Dat klopt, alleen is het soms op je camera schermpje heel moeilijk te beoordelen wanneer iets over- of onderbelicht is. En dat kan je histogram ook aangeven!

Een onderbelichte foto

Deze foto schoot ik van Erik Scherder op een podium. Je ziet al meteen dat er veel zwart in de foto zit. Het bijbehorende histogram geeft dat perfect aan. Je ziet hele hoge pieken links, zelfs tegen de rand aan. De grafiek heel erg ongelijk verdeeld, en dat is bijna nooit een goed teken. Deze foto is dus heel erg donker.

Overbelichte foto

Bij deze foto is het precies andersom! Het histogram is helemaal leeg aan de linkerkant, waar de donkere tinten zouden moeten zitten. Aan de rechterkant zit een hele hoge piek, dus dat duidt op een hele lichte foto. De pieken zitten net niet tegen de rand aangedrukt. Zouden ze wel tegen de rand zitten, dan betekent het dat de foto overbelicht is.

Een correcte foto

Bij deze foto kun je zien dat er wat evenwicht in de grafiek zit. Het histogram is gelijker verdeeld, en dat betekent dat de belichting netjes is. Geen hele donkere stukken, en geen overbelichte delen. Zo hoort een histogram eruit te zien!

Dus..

Je histogram zou er altijd zo gelijkmatig mogelijk uit ‘moeten’ zien. Een mooi rustig berglandschap zonder overdreven pieken aan één kant. Probeer ook vlakke lijnen te vermijden, want ook die zijn vaak een slecht teken.

Natuurlijk hoef je je niet altijd te laden leiden door het histogram. Als jij van frisse, lichte foto’s houd, zoals ik, zal het histogram vaak naar rechts uitslaan. Het is echter wel handig om tijdens het fotograferen af en toe een blik op het histogram te werpen, om te zien of je niet flink aan het over- of onderbelichten bent. Overbelichte delen weer terug halen is namelijk een flink klusje in de nabewerking, en het is toch fijn als je dat tijdens het fotograferen al kunt vermijden.